19/02/2011

Tawargit

   Tawargit tga tadugamt n imal d ubrimal, ti-n untal zeg walag (La réalité), aseghnu (Le  projet) ur ta yufin abrid s ili  (L’existence). Ar ttemun d unuddem d icey. Tga tamnnida n walag. Tawargit tga asyar (Le fait de vider)  n uy-dda ittukmern (Etre réprimé). Yugi t umedyaz nnegh Mass «Mallal » nna isurta imazighn g yat tedyazt nnes mi issagh « Amlal » g snat tirubba, yat tga am umlal (La gazelle) izeggurn asif g tazzela nnes, inTTun  idurar n uZru aha ikcem igran ammas n icebrawn day yadj icenga lli gan inegmarn ar allan iddegh ur ufin ad t gmern aha tcin aksum nnes, tili tallest ger umisDew d umasDaw alley ur yad issin unegmar ma ani ittafa akukal (Le gibier) nnes, id tis-snat iga uxiti nnes am wi-n tceTTuHt (La branche) iggezn ar aman, nna mi asusn ijddign ,aha ilkem t ufus n unegmar ,acengu issaran ghif ad yawgh (Manger)g uy-dda ur igin wi-nes.Ismuttel(Condamner,culpabiliser)umedyaz nnegh taribbut tameggarut .Imazighn dar s ur man akw g yan ugharas acku ca icebber g iZuran nnes, id cra ar yakka agummu(Le fruit) nnes d wamud (La semence) nnes i usdarray (Le colonisateur). Maca s ubariq (Le gifle) n umggaru ddegh as ifafa umazigh zi twargit  zund ay-nna inna umedyaz nnegh mass Oudads Mohammed g tedyazt nnes « Tawargit ». Isneghmes agh is ikka iwarga is as iZZay ils, is as irZa ufud, is as iTTurDr umeZZugh, is as isttul (Etre lourd) waggwa aha insa dis mcerDul iddegh texsey as takat day yuley ugris. Takat isserghan aZugh (Le sang) g iZeghran, yakkan tudert. Agris isgharn ay-nna igan afada (La condition)n udur zund aZugh ,yakkan tamtant  i ku ajanig d ku arakw.Ger tudert d temtant ,ur izmir umedyaz nnegh ad isghed (Ecouter) wala ad isawl maca isul ar izmuZul ,ar ittemrurud (Marcher lentement tel un malade) alley yufa ayyur dat as, asirm n ili,aghbalu n usidd ammas n tallest. Asirm nna as icbber  ar ittewarga ad ifel acal, ad yawD itran g iD, tafukt s wazal. S usirm n waggur, n usidd  israr awal nnes, yunf (Au sens d’ouvrir) tamZZught mar ad irmes (Recevoir), igna itersan nnes, iZra adif (La moelle osseuse) inbber (S’accroître) g urti n tudert macan yufa aberraH n temtant, tefsey tHergit. Kud ittighil is idder ar ittebdad dat as uberraH n temtant, ar t isdiddiy.Asag iseksiw s igenna ar ittewarga s wansa ger itran tama n tafuyt n tighurrma ar t isdiddey ucengu  s ukraf n iDarn nnes s wakal. Acengu(L’ennemi) nnes nna imyarn ad ifek tamtant i wi-yyaD am ugris isgharn imghan d inmmulla iddern (Les êtres vivants) lli ur ufin ma s reqqan.AberraH n temtant ar as iggar itnan (Expression qui veut dire intercepter)g ugharas n tudert dda yufa umazigh ddaw usidd n wayyur  aha iDemmes (Gifler)as day ifafa zi twargit nnes acku ur as iri ad  yawD tafukt, ur as iri xas ad ittumDl g wacal, negh igh isul gis yan ifilu n urakw  ad ig agnaw (Muet), aDerDur,aderghal, aHizun  …d ufukal (Le paralysé) s tigira ard inmili amttin aha intel (Au sens de s’éloigner)i umidder (Le vivant), ad ig  akercax (Le dormeur  en sommeil profond), ad ur ifrek s uramid (L’activité) d ugand (le mal) n ucengu iran ad iseghr iZuran n tudert g umessuy (Le corps) nnes, dda ur as irin xas ad ig wan taHHuyt (La poupée) isducn (Faire plaisir) iHewwaSn g usalay (Le musée), nna ur as irin  xas ad ig wawal nnes zund twargit iDern  am ay-nna inna umedyaz nnegh Afulay g tedyazt nnes « Mer at yeg wawal inu », am tkerden n tikint, awal iglugeln (Etre stagné) am waman. Maca ra ad ighlaghal usignew g yan wass acku acbu (La cage thoracique) n umedyaz nnegh d wi-n imazighn  qenna ad iflufl wan iggig, ra ad islulley taguDi nnes g unesrif  n tnerbit, ra ad yanf iserbi n umwan, ra ad itteghawal anefrurey n tallest g ufcad n itran nna ur da ttagmen xas ifesti n igenwan, ifessi n wi-dda ghaln is zdeghn tibreT (Le sommet) n tighurrma, wi-lli ur myarn ad isiln i wi-yyaD, ur isseflidn xas i uZawan(La musique) n imawen nsen, wi-dda ghaln is gan inirn (Les anges) aha ur gin wi-yyaD ghur sen xas ihmicn (Les satans), wi-lli ittefuHrrun (Se vanter) s ils nsen aha ar ttighiln is ifuzl (Etre sacré), ar sbijjign (Etre fièrs) s uswir (le niveau)n usun lli lekmen meqqar s tidri d iws n wi-yyaD. Awal nna ghaln is iglugl, is iga tawargit iDern, isul ad immectey (Bouger) acku ar ittefluful (Bouillonner) ucbu n umazigh am uggig. Dgha isuddem s unZar issemmectayn (Faire bouger) ay-nna mi ghaln icenga is iglugl alley ighar taghurart ur igin xas udm n temtant.

Adriraw (La référence) :

*Tawargit n umedyaz Mass Oudadess Mohamed, tasna: 13, tasghunt n tifawt aynun 05.
*Amlal n umedyaz Mass Mallal, tasna 22, tasghunt n tifawt aynun 07.
*Mer at yeg wawal inu n umedyaz Mass Afulay.
(Ar staragh alley weHelgh g itsen waynunen n tesghunt n tifawt illan ghur i ur ufigh assagh n tedyazt ddegh meqqar ufigh assagh n Ufulay gh iggi n itsen imagradn .Ur cfigh adriraw n tedyazt ddegh iddegh kkigh arugh amagrad ddegh d wi-yyaD g mennaw n iseggwasn ay-a. Ar tettergh zeg umedyaz nnegh ad i issexned).

Yura-t: Mass. Arhazaf Mohammed

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire